Roshomon tái hiện: Cuộc chiến linh hồn của thế giới mã hóa

Trong thế giới tiền mã hóa, một cuộc chiến pháp lý đầy kịch tính đang diễn ra. Nhóm thanh lý phá sản của FTX đã nộp một tài liệu quan trọng lên tòa án vào ngày 23 tháng 6, hoàn toàn bác bỏ yêu cầu bồi thường lên tới 1,53 tỷ đô la của Three Arrows Capital (3AC). Hành động này đã làm nóng lên một cuộc tranh chấp đã kéo dài nhiều năm, hai gã khổng lồ mã hóa đã phá sản lại một lần nữa cạnh tranh quyết liệt tại tòa. Cuộc xung đột pháp lý mới nhất này cũng đã mở ra cho chúng ta một trang đen tối và hỗn loạn nhất trong lịch sử mã hóa.

Để hiểu rõ về cuộc tranh chấp phức tạp này, chúng ta cần phải nhận biết ba nhân vật chính và câu chuyện đằng sau họ.

Đầu tiên là SBF, người sáng lập FTX. Trước khi sụp đổ vào năm 2022, ông được coi là vị cứu tinh của thế giới mã hóa, nhận được sự tán dương từ truyền thông và giới chính trị. Tuy nhiên, khi đế chế của ông sụp đổ, mọi người mới nhận ra rằng "kỵ sĩ trắng" này chỉ là một kẻ lừa đảo bị kết án 25 năm tù.

Thứ hai là hai người sáng lập của Three Arrows Capital, Su Zhu và Kyle Davies. Họ từng là "vua cờ bạc" trong giới tiền mã hóa, nổi tiếng với chiến lược đầu tư táo bạo. Nhưng khi thị trường quay lưng, huyền thoại của họ tan vỡ, công ty phá sản và cả hai rơi vào rắc rối pháp lý.

Cuối cùng là John Ray III, một chuyên gia thanh lý phá sản dày dạn kinh nghiệm. Ông từng xử lý một trong những vụ gian lận lớn nhất trong lịch sử Mỹ - vụ thanh lý của công ty Enron. Khi ông tiếp quản đống đổ nát của FTX, ngay cả "vị vua thanh lý" từng trải này cũng cảm thấy choáng váng.

Năm 2022, cuộc khủng hoảng do sự sụp đổ của Terra/LUNA đã quét qua toàn bộ ngành mã hóa. Three Arrows Capital là nạn nhân đầu tiên, nhanh chóng chìm xuống. Vài tháng sau, FTX, vốn dường như không thể bị phá vỡ, cũng đột ngột sụp đổ, phơi bày một vụ lừa đảo khổng lồ.

Ngày nay, tại tòa án phá sản ở Delaware, hai gã khổng lồ đã "chìm xuống" này đang tranh cãi không ngừng về một khoản nợ 1,53 tỷ USD. Phía Three Arrows tuyên bố rằng FTX đã chiếm đoạt tài sản của họ một cách bất hợp pháp khi họ đứng trên bờ vực phá sản, trong khi FTX phản bác rằng Three Arrows đã thất bại do mạo hiểm quá mức và không nên yêu cầu bồi thường từ các nạn nhân khác.

Để giải quyết câu đố này, chúng ta cần quay trở lại mùa hè hỗn loạn năm 2022, đào sâu vào sự thật bị che giấu.

Một hợp đồng, hai cách nói

Tại tòa, các luật sư của hai bên đã đưa ra những phiên bản kể lại hoàn toàn khác nhau.

FTX tuyên bố rằng họ chỉ đang thực thi nghiêm ngặt các quy tắc của nền tảng. Khi tài khoản của Three Arrows bị giảm xuống dưới mức an toàn do sự biến động của thị trường, FTX đã nhiều lần yêu cầu bổ sung ký quỹ nhưng không nhận được phản hồi. Tồi tệ hơn, Three Arrows còn rút một lượng lớn tiền từ tài khoản sắp sụp đổ. Đối mặt với tình huống này, FTX tuyên bố rằng họ buộc phải thực hiện thanh lý cưỡng chế theo thỏa thuận để bảo vệ lợi ích của nền tảng và các khách hàng khác.

Quan điểm của Three Arrows Capital hoàn toàn khác. Người thanh lý của họ cho biết, trong quá trình "thanh lý" được cho là của FTX, tài sản trị giá lên tới 1,53 tỷ USD trong tài khoản của Three Arrows đã bị thanh lý gần như hoàn toàn chỉ trong vòng hai ngày. Họ cho rằng đây không phải là quản lý rủi ro bình thường, mà là một vụ "cướp" có chủ đích.

Cốt lõi của lừa đảo: Các thao tác bí mật trong khủng hoảng

Để hiểu bản chất của cuộc tranh chấp này, chúng ta cần gỡ bỏ lớp vỏ hào nhoáng của FTX và xem bên trong đã xảy ra điều gì vào tháng 6 năm 2022.

Bằng chứng quan trọng đến từ lời khai của bạn gái cũ của SBF, Caroline Ellison, cựu CEO của Alameda Research. Cô đã tiết lộ tại tòa rằng ngay trong tuần FTX thanh lý tài sản của Three Arrows, Alameda cũng đã chịu tổn thất lớn do sự sụp đổ của Terra, đối mặt với khủng hoảng tài chính nghiêm trọng.

Trong trường hợp này, SBF đã chỉ đạo Caroline "vay mượn" hàng tỷ USD từ quỹ của khách hàng FTX để bù đắp cho khoản thâm hụt của Alameda. Hành động này hoàn toàn trái ngược với nguyên tắc tách biệt quỹ của khách hàng, về cơ bản là đang chiếm dụng tài sản của khách hàng.

Dữ liệu blockchain cũng đã chứng minh điều này. Phân tích cho thấy, ngay trong thời điểm Three Arrows sụp đổ, Alameda đã chuyển một lượng lớn FTT token sang FTX, những token này thực chất là đồng tiền nền tảng do chính FTX phát hành, có tính thanh khoản cực thấp. Điều này tương đương với việc đổi "token" gần như vô giá để lấy tiền thật của khách hàng FTX.

Khi chúng ta ghép nối những thông tin này lại, tuyên bố của người sáng lập Three Arrows rằng họ bị FTX "săn lùng" dường như không hoàn toàn vô căn cứ. Đối với FTX/Alameda, khi đó đã rơi vào khốn khó, việc thanh lý một đối tác giao dịch lớn như Three Arrows có thể có hai mục đích: thứ nhất là ngay lập tức có được thanh khoản cần thiết; thứ hai là ổn định tình hình bằng cách loại bỏ một nguồn rủi ro khổng lồ trên thị trường, che giấu khủng hoảng của chính họ.

Tiếng vọng của lịch sử

Cuộc tranh chấp này gợi nhớ đến sự sụp đổ của Lehman Brothers trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008. Cả hai vấn đề cốt lõi đều là không thể tách biệt nghiêm ngặt tài sản của khách hàng. Lehman Brothers bị phát hiện có vi phạm nghiêm trọng trong quản lý quỹ khách hàng, trong khi FTX lại kết hợp tài sản của khách hàng với quỹ giao dịch tự doanh, điều này đều là điều kiêng kỵ trong ngành tài chính.

Hệ quả của hai cuộc khủng hoảng cũng rất giống nhau: đều dẫn đến quá trình thanh lý phá sản kéo dài, phức tạp khó giải quyết. Việc thanh lý Lehman Brothers liên quan đến hàng nghìn tỷ đô la nghĩa vụ, trong khi việc thanh lý FTX cũng phải đối mặt với nhiều thách thức như cấu trúc công ty không minh bạch, thiếu hồ sơ tài chính.

Kết luận

Sự thật về vụ tranh chấp trị giá 1,5 tỷ USD này là, đây không chỉ đơn thuần là một vụ tranh chấp hợp đồng, mà là một trò chơi sinh tồn. Three Arrows Capital thực sự đã thất bại vì sự tham lam và liều lĩnh của chính mình, nhưng FTX cũng không hề vô tội. Nó là một kẻ lừa đảo đã rơi vào khủng hoảng, nhưng cố gắng che giấu vấn đề của mình bằng cách hy sinh đối thủ.

Vụ án này lại một lần nữa chứng minh rằng, khi một hệ thống thiếu sự giám sát hiệu quả và tính minh bạch, ngay cả những ngành mới nổi tuyên bố sẽ cách mạng hóa tài chính cũng khó thoát khỏi cạm bẫy của lòng tham con người. Cuộc "chiến tranh giữa những người đã khuất" giữa FTX và Three Arrows chỉ là một lần nữa tái hiện lại vô số câu chuyện tham lam trong lịch sử Phố Wall trong lĩnh vực mã hóa.