Ethereum mười tuổi: Từ đội ngũ sáng lập đến Phố Wall

Dường như để kỷ niệm dịp kỷ niệm 10 năm quan trọng này, Ether đang tái thách thức ngưỡng 4000 đô la.

Từ ngày 30 tháng 7 năm 2015, khi mạng chính được ra mắt, đến năm 2025 hôm nay, sau mười năm, nó không chỉ chứng kiến sự thăng trầm của toàn bộ ngành công nghiệp blockchain, mà còn thông qua nhiều lần nâng cấp, nhiều lần đồng thuận, xây dựng nên một "máy tính toàn cầu" chưa từng có. Hợp đồng thông minh, từng không được đánh giá cao, giờ đây đã trở thành hệ điều hành phổ biến nhất trong thế giới Web3. ETH cũng đã từ vài hào trong đợt huy động vốn, tăng vọt lên tài sản có giá trị thị trường vượt qua 3000 tỷ đô la.

Trong khi đó, Quỹ Ethereum cũng đã hoàn thành một "cuộc đổi máu" quan trọng. Bên trong đang thay đổi, bên ngoài cũng đang thay đổi. Trong năm qua, một loạt các công ty có nền tảng tài chính truyền thống đã lần lượt mua ETH, các tổ chức như SharpLink, BTCS, BMNR đã thông báo sẽ đưa ETH vào dự trữ tài sản chiến lược.

Tất cả những thay đổi này đều xảy ra trong năm đặc biệt này: Năm 2025, kỷ niệm mười năm mạng chính của Ethereum ra mắt.

Mười năm qua, là một chương nổi bật nhất trong lịch sử blockchain. Từ một tài liệu trắng đến một mạng lưới sinh thái trị giá hàng trăm tỷ đô la toàn cầu; từ đội ngũ sáng lập "Bát Vương nghị chính", đến cuộc vượt ngục của hòn đảo trong cuộc vây ráp của "kẻ giết Ethereum"; từ PoW đến PoS, từ phòng thí nghiệm công nghệ đến cơ sở hạ tầng công cộng, Ethereum đã hoàn thành vòng quay đầu tiên của mình.

Nhưng câu chuyện thật sự của nó, có lẽ mới chỉ bắt đầu.

Tiền truyện của "Ethereum"

Giai đoạn này tập trung vào sự chia rẽ và xung đột về ý tưởng của đội ngũ sáng lập Ethereum, diễn ra trong khoảng thời gian 2014-2015. Vitalik Buterin, thiên tài lập trình viên luôn nói chuyện về công nghệ, khi được hỏi về điều hối tiếc lớn nhất trong hành trình Ethereum của mình, anh luôn trả lời đó là "vấn đề của 8 người đồng sáng lập". Rõ ràng, 8 người sáng lập đã rời bỏ này là một nỗi niềm của anh.

Khi Vitalik không có gì ngoài một ý tưởng, anh đã chào đón 10 nhà phát triển đầu tiên muốn tham gia, và từ đó đã chọn 5 người trong số đó làm lãnh đạo, tức là 5 người sáng lập Ethereum: Vitalik Buterin, Anthony Di Iorio, Charles Hoskinson, Mihai Alisie và Amir Chetrit.

"Rõ ràng đây là một quyết định sai lầm rất nghiêm trọng, họ trông có vẻ như là những người tốt, và họ muốn giúp đỡ, vì vậy lúc đó tôi đã nghĩ, tại sao không để họ trở thành lãnh đạo nhỉ?" Vitalik đã nói khi hồi tưởng về quyết định của mình lúc đó.

Về các đồng sáng lập của Ethereum, đây là một chủ đề gây tranh cãi, có nhiều phiên bản trên mạng, thậm chí các mục liên quan trên Wikipedia cũng liên tục bị chỉnh sửa. Sau khi Vitalik "xác nhận bằng miệng 8 đồng sáng lập", phiên bản được cộng đồng công nhận rộng rãi là: sau 5 người sáng lập, vào năm 2014, có thêm ba nhà phát triển trở thành đồng sáng lập: Joseph Lubin, Gavin Wood và Jeffrey Wilcke.

Đến đây, Ethereum đã hoàn thành việc thành lập nhóm lãnh đạo cốt lõi 8 người trong giai đoạn đầu, giống như "Bát Vương nghị chính" được thực hiện vào đầu triều đại Nguyên để ngăn chặn hoàng đế ( Đạt Hãn ) độc đoán độc quyền.

Berlin "Thánh địa"

Trong bộ phim tài liệu "Vitalik: An Ethereum Story" được ra mắt năm ngoái, Vitalik nhớ lại rằng anh bắt đầu cuộc sống của một người du mục kỹ thuật số từ giữa năm 2013.

Đó là thời kỳ tiền sử của Ethereum, khi Bitcoin chỉ có 204 đô la, cách đây hơn một năm kể từ khi Vitalik và Mihai Alisie thành lập Bitcoin Magazine. Trong quá trình xây dựng Ethereum, vì được mời từ các cộng đồng toàn cầu, anh đã đi khắp nơi trên thế giới. Năm 2013 và 2014, Ethereum đã có trụ sở tại Thụy Sĩ và Berlin, sách trắng được công bố, Vitalik đã đến thăm Trung Quốc để gọi vốn cho Ethereum và thăm các thợ đào.

Berlin, là thành phố anh đã sống lâu.

"Hành hương", Vitalik đã mô tả về việc mình hoạt động tại khu vực Bitcoin Kiez ở Berlin. Tại khu vực Bitcoin Kiez ở Berlin, việc thanh toán bằng tiền điện tử rất phổ biến. Trong khoảng vài trăm mét, có hàng chục cửa hàng chấp nhận thanh toán bằng BTC. Trung tâm của cộng đồng "Room 77" cũng là một trung tâm cộng đồng, nơi mà các nhà phát triển công nghệ, nhà hoạt động chính trị và nhiều người khác thường xuyên ghé thăm.

Gần khu vực này, Ethereum đã thuê một văn phòng, chỉ cách quán ăn "Room 77" 1,5 km, Vitalik có thể đi bộ đến đó trong vòng 20 phút. Bây giờ tìm kiếm địa chỉ văn phòng Ethereum trên Google Maps "Waldemarstraße 37A, 10999 Berlin", bạn còn có thể thấy địa chỉ này được đánh dấu với Ethereum Network Launch (30/07/2015), cùng với bức ảnh chụp của các thành viên cốt lõi sớm của Ethereum thời điểm đó.

Đầu năm 2014, hầu hết các thành viên cốt lõi của Ethereum đều ở bên Vitalik, đội ngũ Ethereum đang trong trạng thái gắn kết cao.

Vào tháng 1 năm đó, tại hội nghị Bitcoin Miami, Vitalik và các đồng sáng lập của ông đã lần đầu tiên đứng cùng nhau để giới thiệu dự án của họ trước thế giới, hiệu quả khá tốt, Ethereum chính thức bước vào tầm nhìn công chúng. Nhưng, đó cũng là đêm trước của sự chia ly.

Phân chia Thụy Sĩ

Toàn bộ năm 2014 không phải là một năm bình thường đối với thị trường tiền mã hóa, Mt.Gox bị đánh cắp phá sản làm giá Bitcoin giảm mạnh, từ mức đỉnh 951.39 USD xuống còn 309.87 USD, giảm tới 67%. Cũng trong năm này, CZ đã bán nhà ở Thượng Hải, đánh cược toàn bộ 600 USD vào Bitcoin và đảm nhiệm chức vụ CTO tại OKCoin. SBF, vừa tốt nghiệp từ MIT, đang gửi hồ sơ xin việc ở Phố Wall.

Đối với Ethereum, năm 2014 là một năm quan trọng, diễn ra phiên bản mã hóa của "Tám vị tiên nhân Silicon Valley rời đi", sự chia rẽ trong cuộc họp này đã quyết định hướng đi tương lai của Ethereum.

Ngày 7 tháng 6 năm 2014. Tất cả các thành viên lãnh đạo của Ethereum đã tham gia một cuộc họp nội bộ tại Thụy Sĩ, nơi thảo luận về định hướng tương lai của Ethereum. Nhà Spaceship ở Thụy Sĩ là địa điểm tổ chức cuộc họp. Đây là nơi khởi nguồn của ETH, cũng là trụ sở đầu tiên của Ethereum.

Trên thực tế, trước cuộc họp này, chủ đề này đã gây tranh cãi nội bộ trong một thời gian dài, thậm chí đã phát sinh ra các phái. Mối quan hệ bên trong Ethereum trở nên căng thẳng, "rốt cuộc là dùng tiền từ quỹ đầu tư mạo hiểm, hay là huy động vốn từ tất cả mọi người bình thường; rốt cuộc là đi theo con đường có lợi nhuận, trở thành Google trong giới tiền mã hóa, hay là một tổ chức phi lợi nhuận thuần túy?" đã trở thành một cuộc tranh luận liên tục.

Vitalik hồi tưởng lại ký ức này và nói: "Tôi từng bị thuyết phục, có xu hướng để Ethereum đi theo hướng doanh nghiệp hơn. Nhưng điều này chưa bao giờ khiến tôi cảm thấy thoải mái hơn, thậm chí còn khiến tôi cảm thấy có chút bẩn thỉu."

Được biết, cuộc họp quyết định "sinh tử" của Ethereum kéo dài suốt một ngày, quyết định của Vitalik là chọn con đường phi tập trung và phi lợi nhuận. "Trong suốt quá trình, tôi đã cố gắng trốn tránh trách nhiệm, vì tôi thực sự không muốn gánh vác trách nhiệm, cuối cùng tôi phải loại bỏ một số người."

Quyết định này đã trở thành bước ngoặt đầu tiên trong lịch sử Ethereum, dẫn đến sự chia rẽ lớn đầu tiên của đội ngũ.

Charles Hoskinson là người phản đối rõ ràng nhất trong cuộc xung đột này, ông luôn khẳng định Ethereum nên trở thành một công ty thương mại, nhận vốn từ các quỹ đầu tư mạo hiểm, và sau đó phát triển thành một gã khổng lồ công nghệ có lợi nhuận. "Một cấu trúc quyền lực ngang hàng, thì công nhân vệ sinh và cấp lãnh đạo sẽ ở cùng một vị trí, điều này thật điên rồ."

Rời khỏi Ethereum, Charles đã thành lập công ty phát triển IOHK( sau đó tái cấu trúc thành một studio đầu tư mạo hiểm ), và đã ra mắt một chuỗi công khai PoS Cardano. Đây là một trong những dự án hàng đầu trong nhiều năm, vì tập trung xây dựng trên thị trường Nhật Bản từ sớm mà được gọi là "Ethereum Nhật Bản", cũng là "kẻ giết Ethereum" thế hệ đầu tiên, có giá trị thị trường thường xuyên đứng trong top 10 tiền điện tử.

Ngay sau Charles Hoskinson, Joseph Lubin cũng quyết định không tham gia phát triển cốt lõi nữa, chuyển sang thành lập vườn ươm ConsenSys, vào năm 2022 hoàn thành vòng gọi vốn Series D với giá trị 7 tỷ USD và huy động được 450 triệu USD, các nhà đầu tư bao gồm ParaFi Capital, Temasek, quỹ đầu tư Vision Fund II của SoftBank, Microsoft và nhiều VC hàng đầu khác. Trong những năm qua, ConsenSys đã ươm tạo một lượng lớn các startup blockchain, đồng thời xây dựng cho Ethereum nhiều dự án hệ sinh thái phong phú, thành công nhất là ví mở rộng MetaMask, ví phổ biến nhất trong hệ sinh thái Ethereum, với doanh thu hàng tuần đạt 300.000 USD, tổng doanh thu gần 300 triệu USD.

Giống như Joseph Lubin, Anthony cũng là một rich kid có gia thế khủng, tham gia vào Ethereum với lý do để kiếm thêm tiền. Do đó, sau khi Ethereum xác lập mô hình hoạt động phi lợi nhuận, Anthony bắt đầu dần dần rút lui, ở trong trạng thái nửa rút lui, đã thành lập Decentral, phát triển ví kỹ thuật số Jaxx, ( cuối cùng vào tháng 12 năm 2015 xác định rời bỏ công việc tại Ethereum ). Năm 2018, danh sách Forbes ước tính tài sản ròng của anh là từ 750 triệu đến 1 tỷ USD, đứng trong top 20 người giàu có nhất trong lĩnh vực tiền điện tử. Tuy nhiên, vào năm 2021, anh thông báo rằng vì lý do an toàn cá nhân đã quyết định "xả hàng" rút lui, không còn tài trợ cho bất kỳ dự án blockchain nào, và dự định tham gia vào các hoạt động từ thiện và các lĩnh vực khác.

Amir Chetrit đã rời bỏ vì thiếu sự đầu tư vào Ethereum và bị chỉ trích bởi các nhà phát triển và người sáng lập khác tại hội nghị ở Thụy Sĩ lần này, sau đó anh đã tham gia vào các ngành khác. Vì luôn giữ bí mật và chú trọng đến việc bảo vệ quyền riêng tư, thông tin về anh rất ít ỏi.

Đến cuối năm 2014, khi mọi thứ đã ổn định, trong số tám người đồng sáng lập ban đầu, chỉ còn lại bốn người là Vitalik Buterin, Gavin Wood, Mihai Alisie và Jeffrey Wilcke vẫn ở lại trong đội.

Vitalik cũng đã từng suy ngẫm rằng, mình đã quá vội vàng khi chọn lựa đội ngũ, không thể xem xét đến những khác biệt sâu sắc giữa các thành viên, sự xung đột về quan điểm và va chạm về lợi ích phức tạp hơn nhiều so với những gì ông đã tưởng tượng ban đầu. "Tôi thực sự đã nhận ra vào thời điểm đó, rằng những người trong lĩnh vực tiền điện tử không phải ai cũng như tôi, chiến đấu vì lý tưởng, nhiều người thực sự chỉ muốn kiếm được nhiều tiền. Mối quan hệ giữa người với người là một vấn đề thực tế."

Công việc vẫn phải tiếp tục, Vitalik và những người còn lại tiếp tục làm việc. May mắn cho Vitalik là, vào thời điểm đó, quỹ đang tiếp quản nhiều công việc hơn, và người cộng sự kỹ thuật quan trọng nhất bên cạnh anh, Gavin Wood, vẫn đứng bên anh chiến đấu.

Quỹ vấp váp

Ngày 30 tháng 7 năm 2015, là thời khắc lịch sử khi mạng chính của Ethereum được ra mắt.

Một số thành viên sớm đã tụ tập tại văn phòng ở Berlin, cùng nhau chứng kiến Ethereum tự động khởi động sau 1028201 khối. Một bức ảnh có ý nghĩa lịch sử, ghi lại một số thành viên cốt lõi vào thời điểm đó. Những người đứng chung khung hình với Vitalik bao gồm một vài nhà phát triển cốt lõi đáng chú ý:

Gustav Simonsson là cố vấn an ninh sớm của Ethereum, đã đóng vai trò quan trọng trong việc bảo mật mạng chính của Ethereum. Sau khi rời Ethereum, ông gia nhập Dfinity, tiếp tục chuyên sâu trong lĩnh vực mạng tính toán phi tập trung.

Christian Reitwiessner là nhà phát triển ngôn ngữ lập trình Solidity, đã cung cấp nền tảng cho việc chạy hợp đồng thông minh trên Ethereum.

Trong đội ngũ phát triển Solidity, Liana Husikyan cũng là một thành viên quan trọng, cô là một trong những nhà phát triển chính của Remix IDE. Remix là một môi trường phát triển tích hợp dùng để viết và triển khai hợp đồng thông minh, giúp đơn giản hóa việc phát triển hợp đồng thông minh.