Mô hình lưu trữ dữ liệu mới trong kỷ nguyên Web3

Với sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế dữ liệu, mọi người đều không thể tránh khỏi việc tham gia vào các hoạt động lưu trữ dữ liệu khác nhau. Sự xuất hiện của thời đại Web3 sẽ thúc đẩy hầu hết các lĩnh vực công nghệ nâng cấp hoặc chuyển đổi dần dần trong vài năm tới. Là một cơ sở hạ tầng quan trọng của Web3, lưu trữ phi tập trung trong tương lai sẽ được áp dụng trong nhiều tình huống ứng dụng hơn. Ví dụ, mạng lưu trữ dữ liệu phía sau dữ liệu xã hội, video ngắn, phát trực tiếp, ô tô thông minh, v.v. trong tương lai cũng có thể áp dụng mô hình lưu trữ phi tập trung.

Trong thời đại Web3, dữ liệu là tài sản cốt lõi, việc người dùng sở hữu dữ liệu là đặc điểm chính. Đảm bảo người dùng an toàn sở hữu dữ liệu và các tài sản mà nó đại diện, xóa bỏ lo ngại của người dùng thông thường về sự an toàn của tài sản, sẽ giúp thu hút nhiều người dùng hơn vào thế giới Web3. Một lớp khả dụng dữ liệu độc lập sẽ trở thành phần không thể thiếu của Web3.

Từ lưu trữ phi tập trung đến lớp khả dụng dữ liệu

Truyền thống, dữ liệu chủ yếu được lưu trữ trên đám mây theo cách tập trung, được lưu trữ hoàn toàn trên máy chủ tập trung. Qua thời gian, nhu cầu của người dùng về an toàn thông tin cá nhân và lưu trữ dữ liệu ngày càng tăng, đặc biệt là sau một số sự cố rò rỉ dữ liệu xảy ra tại các nhà cung cấp dữ liệu lớn, những bất lợi của lưu trữ tập trung dần được bộc lộ. Thêm vào đó, với sự thúc đẩy của thời đại Web3 và sự phát triển của các ứng dụng blockchain, dữ liệu trở nên đa dạng hơn, quy mô ngày càng tăng, chiều sâu dữ liệu mạng cá nhân phong phú hơn và có giá trị hơn, khiến cho an ninh dữ liệu và quyền riêng tư trở nên ngày càng quan trọng.

Lưu trữ dữ liệu phi tập trung đã ra đời. Đây là một trong những cơ sở hạ tầng xuất hiện sớm nhất và được chú ý nhiều nhất trong lĩnh vực Web3. So với lưu trữ tập trung, lưu trữ phi tập trung tuân theo nguyên tắc kinh tế chia sẻ, sử dụng hàng triệu thiết bị lưu trữ biên để cung cấp dịch vụ, dữ liệu thực tế được lưu trữ trên các nút cung cấp. Do đó, các bên dự án lưu trữ phi tập trung không thể kiểm soát những dữ liệu này, người dùng có thể thực sự kiểm soát thông tin của mình.

Hiện tại, có hai mô hình dự án lưu trữ phi tập trung phổ biến. Một mô hình nhằm mục đích tạo khối, sử dụng lưu trữ để khai thác, nhưng mô hình này có thể dẫn đến tốc độ lưu trữ và tải xuống chậm. Mô hình khác sử dụng một hoặc một vài nút làm nút trung tâm để xác thực, nhưng cách này có nguy cơ lỗi điểm duy nhất.

Khả năng truy cập dữ liệu (DA) về bản chất cho phép các nút nhẹ có thể đảm bảo khả năng truy cập và độ chính xác của dữ liệu một cách hiệu quả mà không cần tham gia vào sự đồng thuận, không cần lưu trữ toàn bộ dữ liệu hoặc duy trì trạng thái toàn mạng theo thời gian thực. Lớp khả năng truy cập dữ liệu độc lập giúp tránh vấn đề lỗi điểm đơn và tối đa hóa bảo đảm an toàn dữ liệu.

Ngoài ra, các giải pháp mở rộng Layer2 cũng cần sử dụng lớp khả dụng dữ liệu. Layer2 dựa vào Layer1 như một lớp đồng thuận, ngoài việc cập nhật kết quả giao dịch hàng loạt lên Layer1, còn cần đảm bảo khả dụng của dữ liệu giao dịch gốc. Lưu trữ dữ liệu trong một lớp khả dụng dữ liệu chuyên dụng, trong khi chỉ ghi lại gốc Merkle của tính toán dữ liệu trên lớp đồng thuận, là một thiết kế hợp lý hơn và cũng là xu hướng tất yếu trong tương lai.

Phân tích lớp khả dụng dữ liệu độc lập

Celestia

Celestia cung cấp một chuỗi công khai DA độc lập, với một loạt các nút xác thực, nhà sản xuất khối và cơ chế đồng thuận để nâng cao mức độ an toàn. Layer2 sẽ phát hành dữ liệu giao dịch lên chuỗi chính Celestia, nơi các xác thực viên của Celestia sẽ ký vào gốc Merkle được xác thực DA và gửi đến hợp đồng cầu DA trên chuỗi chính Ethereum để xác minh và lưu trữ.

Celestia áp dụng cơ chế chứng minh lạc quan, có hiệu suất rất cao khi mạng hoạt động bình thường. Các nút nhẹ chỉ cần nhận dữ liệu và khôi phục theo mã hóa, toàn bộ quy trình rất hiệu quả nếu không có sự cố.

MEMO

MEMO là một mạng lưới lưu trữ cấp doanh nghiệp thế hệ mới có dung lượng cao và tính khả dụng cao, được tổng hợp từ các thiết bị lưu trữ biên toàn cầu thông qua các đặc tính thuật toán. Nó dựa trên công nghệ blockchain điểm-điểm, thực hiện các thao tác lưu trữ đa chiều không cần trung tâm dữ liệu. Trong chuỗi chính của MEMO, có một hợp đồng thông minh ràng buộc tất cả các nút, điều khiển các thao tác quan trọng như tải dữ liệu lên, kết nối các nút lưu trữ, vận hành hệ thống và cơ chế trừng phạt.

MEMO đã cải thiện chức năng lưu trữ bằng cách sử dụng mã sửa lỗi và công nghệ phục hồi dữ liệu, nâng cao độ an toàn dữ liệu và hiệu quả tải xuống lưu trữ. Hệ thống đã giới thiệu vai trò Keeper để ngăn chặn các nút bị tấn công ác ý, thông qua việc nhiều vai trò kìm hãm lẫn nhau để duy trì sự cân bằng kinh tế. MEMO có khả năng hỗ trợ các mục đích lưu trữ thương mại cấp doanh nghiệp với dung lượng cao và tính khả dụng cao, có thể cung cấp dịch vụ lưu trữ đám mây an toàn và đáng tin cậy cho NFT, GameFi, DeFi, SocialFi, và tương thích với Web2, là sản phẩm kết hợp giữa blockchain và lưu trữ đám mây.

Với sự phát triển sâu rộng của thời đại Web3, các lớp khả dụng dữ liệu độc lập sẽ đóng vai trò ngày càng quan trọng trong việc lưu trữ và quản lý dữ liệu trong tương lai, cung cấp cho người dùng các dịch vụ dữ liệu an toàn và hiệu quả hơn.