Chiến lược kho tài sản mã hóa của công ty niêm yết tiềm ẩn rủi ro, có thể tái diễn kịch bản sụp đổ GBTC của Grayscale?
Mã hóa tài sản đã trở thành chiến lược phổ biến của các công ty niêm yết. Theo thống kê, ít nhất 124 công ty niêm yết đã đưa BTC vào chiến lược tài chính của công ty, như một tài sản quan trọng trên bảng cân đối kế toán để thu hút sự chú ý của thị trường. Đồng thời, Ethereum, Sol và XRP cũng đã được một số công ty niêm yết đưa vào chiến lược tài sản.
Tuy nhiên, một số chuyên gia trong ngành gần đây đã bày tỏ những lo ngại tiềm ẩn: những công cụ đầu tư niêm yết này có thể lặp lại số phận của quỹ tín thác Bitcoin GBTC của Grayscale năm xưa - một quỹ tín thác Bitcoin giao dịch với mức chênh lệch lâu dài, khi mức chênh lệch chuyển sang mức giảm, đã trở thành ngòi nổ cho sự sụp đổ của nhiều tổ chức.
Một giám đốc nghiên cứu tài sản kỹ thuật số của một ngân hàng cảnh báo rằng, nếu giá BTC giảm xuống dưới 22% mức giá trung bình mà các công ty áp dụng chiến lược kho bạc mã hóa đã mua vào, có thể dẫn đến việc các doanh nghiệp buộc phải bán tháo. Nếu BTC giảm xuống dưới 90.000 USD, khoảng một nửa số doanh nghiệp nắm giữ có thể đối mặt với rủi ro thua lỗ.
Rủi ro đòn bẩy đằng sau mức chênh lệch cao khiến mọi người lo ngại
Tính đến ngày 4 tháng 6, một công ty nắm giữ khoảng 580,955 đồng BTC, giá trị thị trường khoảng 61.05 tỷ USD, nhưng giá trị công ty của họ lên tới 1074.9 tỷ USD, mức giá cao gần 1.76 lần.
Ngoài ra, một số công ty mới áp dụng chiến lược kho Bitcoin cũng đều có bối cảnh nổi bật. Có công ty đã niêm yết thông qua SPAC, huy động 685 triệu USD hoàn toàn để mua Bitcoin. Một công ty khác đã hợp nhất với một công ty y tế niêm yết, huy động 710 triệu USD để mua coin. Còn có công ty công bố huy động 2.44 tỷ USD để xây dựng kho Bitcoin.
Một số công ty niêm yết còn có kế hoạch mua vào Ethereum, tích lũy SOL và XRP cùng các mã hóa khác.
Nhưng các chuyên gia trong ngành chỉ ra rằng, các hoạt động của những công ty này có cấu trúc rất giống với mô hình chênh lệch giá GBTC năm xưa. Một khi thị trường gấu ập đến, rủi ro có thể tập trung và bùng phát, tạo thành "hiệu ứng đè bẹp", tức là khi thị trường giảm, nhà đầu tư đồng loạt hoảng loạn bán tháo, dẫn đến phản ứng dây chuyền khiến giá tiếp tục giảm mạnh.
Bài học từ GBTC: Sự sụp đổ của đòn bẩy gây ra sự cố lớn cho các tổ chức
Nhìn lại lịch sử, Quỹ tín thác Bitcoin của Grayscale (GBTC) đã từng nổi bật trong giai đoạn 2020-2021, với mức chênh lệch giá có thời điểm lên tới 120%. Tuy nhiên, sau năm 2021, GBTC nhanh chóng chuyển sang chênh lệch âm, cuối cùng trở thành ngòi nổ cho sự sụp đổ của nhiều tổ chức.
Cơ chế thiết kế của GBTC là một giao dịch một chiều "chỉ vào không ra": nhà đầu tư cần khóa trong 6 tháng sau khi phát hành mới có thể bán trên thị trường thứ cấp, không thể đổi lại thành BTC. GBTC đã trở thành con đường hợp pháp cho các nhà đầu tư đủ điều kiện tiến vào thị trường mã hóa, thúc đẩy thị trường thứ cấp của nó duy trì mức giá cao trong thời gian dài.
Sự chênh lệch này đã tạo ra một "trò chơi chênh lệch đòn bẩy" quy mô lớn: Các tổ chức vay BTC với chi phí thấp để mua GBTC, sau 6 tháng bán trên thị trường chênh lệch để thu lợi. Một số tổ chức thậm chí đã sử dụng khoản vay không có tài sản đảm bảo trị giá 650 triệu USD để gia tăng GBTC và thế chấp nó để lấy tính thanh khoản, thực hiện nhiều vòng đòn bẩy.
Sau khi Canada ra mắt ETF Bitcoin vào tháng 3 năm 2021, nhu cầu đối với GBTC giảm mạnh, chuyển từ premium sang discount, cấu trúc flywheel nhanh chóng sụp đổ. Nhiều tổ chức tiếp tục thua lỗ trong môi trường discount, buộc phải bán tháo GBTC quy mô lớn, cuối cùng dẫn đến thanh lý hoặc phá sản.
Cuộc "bùng nổ" bắt đầu từ sự chênh lệch giá, thịnh vượng nhờ đòn bẩy, và bị hủy hoại bởi sự sụp đổ thanh khoản, đã trở thành chương mở đầu cho cuộc khủng hoảng hệ thống trong ngành mã hóa năm 2022.
Công ty niêm yết mã hóa kho tài sản quay có thể gây ra một vòng rủi ro hệ thống mới?
Ngày càng nhiều công ty đang hình thành "vòng quay kho Bitcoin" của riêng mình: giá cổ phiếu tăng → phát hành thêm vốn → mua BTC → nâng cao niềm tin thị trường → giá cổ phiếu tiếp tục tăng. Cơ chế này có thể được tăng tốc khi các tổ chức dần chấp nhận ETF mã hóa và việc nắm giữ mã hóa làm tài sản thế chấp cho khoản vay.
Một ngân hàng lớn dự định cho phép khách hàng sử dụng một phần tài sản gắn với mã hóa làm tài sản thế chấp cho khoản vay và xem xét các khoản nắm giữ mã hóa của khách hàng khi đánh giá tài sản của họ. Điều này có nghĩa là mã hóa sẽ được đối xử tương tự như cổ phiếu, ô tô hoặc tác phẩm nghệ thuật.
Tuy nhiên, những người có quan điểm tiêu cực cho rằng mô hình vòng quay kho bạc dường như tự thân hợp lý trong thị trường tăng giá, nhưng thực chất nó là việc gắn kết trực tiếp giữa các phương tiện tài chính truyền thống và giá tài sản mã hóa, một khi thị trường chuyển sang giảm, chuỗi liên kết có thể bị đứt.
Nếu giá tiền mã hóa lao dốc, tài sản tài chính của công ty sẽ nhanh chóng thu hẹp, ảnh hưởng đến định giá của nó. Niềm tin của nhà đầu tư sụp đổ, giá cổ phiếu giảm, khiến khả năng huy động vốn của công ty bị hạn chế. Nếu có nợ hoặc áp lực ký quỹ bổ sung, công ty sẽ buộc phải thanh lý BTC để ứng phó, tạo ra "bức tường bán", làm giảm giá thêm.
Nghiêm trọng hơn, khi cổ phiếu của các công ty này được chấp nhận làm tài sản thế chấp, sự biến động của chúng sẽ tiếp tục truyền vào hệ thống tài chính truyền thống hoặc DeFi, làm gia tăng chuỗi rủi ro. Đây chính là kịch bản mà Grayscale GBTC đã trải qua.
Một người bán khống nổi tiếng đã tuyên bố bán khống một công ty và mua vào BTC, cho rằng định giá của nó đã nghiêm trọng rời xa các yếu tố cơ bản. Một số cố vấn chỉ ra rằng xu hướng "token hóa cổ phần" có thể làm gia tăng rủi ro, đặc biệt là khi những cổ phiếu token hóa này được chấp nhận làm tài sản thế chấp, có thể gây ra phản ứng dây chuyền không thể kiểm soát.
Một giám đốc nghiên cứu của ngân hàng cảnh báo, hiện có 61 công ty niêm yết nắm giữ tổng cộng 673.800 BTC, chiếm 3,2% tổng nguồn cung. Nếu giá giảm xuống dưới 22% mức giá trung bình đã mua, có thể dẫn đến việc các doanh nghiệp buộc phải bán tháo. Nếu BTC giảm xuống dưới 90.000 USD, khoảng một nửa số doanh nghiệp nắm giữ có thể đối mặt với rủi ro thua lỗ.
Tuy nhiên, có quan điểm cho rằng cơ cấu vốn của một công ty không phải là mô hình đòn bẩy rủi ro cao theo nghĩa truyền thống, mà là một hệ thống "ETF+đòn bẩy vòng quay" có thể kiểm soát cao. Công ty huy động vốn bằng nhiều cách để mua BTC, xây dựng nên một logic biến động liên tục thu hút sự chú ý của thị trường. Quan trọng hơn, thời gian đáo hạn của những công cụ nợ này chủ yếu tập trung vào năm 2028 và sau đó, khiến cho áp lực trả nợ ngắn hạn gần như không tồn tại trong các đợt điều chỉnh theo chu kỳ.
Mô hình này tập trung vào việc điều chỉnh động cách thức tài trợ, hình thành cơ chế bánh đà tự tăng cường của thị trường vốn. Công ty định vị mình như một công cụ tài chính đại diện cho sự biến động giá của BTC, cho phép các nhà đầu tư tổ chức không thể trực tiếp nắm giữ mã hóa tài sản sở hữu một cách "không rào cản" bằng hình thức cổ phiếu truyền thống với tài sản BTC có thuộc tính quyền chọn và beta cao.
Hiện tại, chiến lược kho tài sản mã hóa của các công ty niêm yết ngày càng trở thành tâm điểm của thị trường, đồng thời cũng gây ra tranh cãi về rủi ro cấu trúc của nó. Mặc dù có công ty thông qua các phương thức tài chính linh hoạt và điều chỉnh theo chu kỳ để xây dựng mô hình tài chính tương đối vững chắc, nhưng liệu toàn ngành có thể duy trì sự ổn định trong bối cảnh biến động của thị trường vẫn còn chờ thời gian xác minh. Liệu đợt "cơn sốt kho tài sản mã hóa" này có tái diễn con đường rủi ro giống như GBTC hay không, vẫn là một câu hỏi chưa được giải quyết.
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
Chiến lược kho tài sản mã hóa của công ty niêm yết: Ẩn giấu rủi ro hay tái hiện sự sụp đổ của GBTC
Chiến lược kho tài sản mã hóa của công ty niêm yết tiềm ẩn rủi ro, có thể tái diễn kịch bản sụp đổ GBTC của Grayscale?
Mã hóa tài sản đã trở thành chiến lược phổ biến của các công ty niêm yết. Theo thống kê, ít nhất 124 công ty niêm yết đã đưa BTC vào chiến lược tài chính của công ty, như một tài sản quan trọng trên bảng cân đối kế toán để thu hút sự chú ý của thị trường. Đồng thời, Ethereum, Sol và XRP cũng đã được một số công ty niêm yết đưa vào chiến lược tài sản.
Tuy nhiên, một số chuyên gia trong ngành gần đây đã bày tỏ những lo ngại tiềm ẩn: những công cụ đầu tư niêm yết này có thể lặp lại số phận của quỹ tín thác Bitcoin GBTC của Grayscale năm xưa - một quỹ tín thác Bitcoin giao dịch với mức chênh lệch lâu dài, khi mức chênh lệch chuyển sang mức giảm, đã trở thành ngòi nổ cho sự sụp đổ của nhiều tổ chức.
Một giám đốc nghiên cứu tài sản kỹ thuật số của một ngân hàng cảnh báo rằng, nếu giá BTC giảm xuống dưới 22% mức giá trung bình mà các công ty áp dụng chiến lược kho bạc mã hóa đã mua vào, có thể dẫn đến việc các doanh nghiệp buộc phải bán tháo. Nếu BTC giảm xuống dưới 90.000 USD, khoảng một nửa số doanh nghiệp nắm giữ có thể đối mặt với rủi ro thua lỗ.
Rủi ro đòn bẩy đằng sau mức chênh lệch cao khiến mọi người lo ngại
Tính đến ngày 4 tháng 6, một công ty nắm giữ khoảng 580,955 đồng BTC, giá trị thị trường khoảng 61.05 tỷ USD, nhưng giá trị công ty của họ lên tới 1074.9 tỷ USD, mức giá cao gần 1.76 lần.
Ngoài ra, một số công ty mới áp dụng chiến lược kho Bitcoin cũng đều có bối cảnh nổi bật. Có công ty đã niêm yết thông qua SPAC, huy động 685 triệu USD hoàn toàn để mua Bitcoin. Một công ty khác đã hợp nhất với một công ty y tế niêm yết, huy động 710 triệu USD để mua coin. Còn có công ty công bố huy động 2.44 tỷ USD để xây dựng kho Bitcoin.
Một số công ty niêm yết còn có kế hoạch mua vào Ethereum, tích lũy SOL và XRP cùng các mã hóa khác.
Nhưng các chuyên gia trong ngành chỉ ra rằng, các hoạt động của những công ty này có cấu trúc rất giống với mô hình chênh lệch giá GBTC năm xưa. Một khi thị trường gấu ập đến, rủi ro có thể tập trung và bùng phát, tạo thành "hiệu ứng đè bẹp", tức là khi thị trường giảm, nhà đầu tư đồng loạt hoảng loạn bán tháo, dẫn đến phản ứng dây chuyền khiến giá tiếp tục giảm mạnh.
Bài học từ GBTC: Sự sụp đổ của đòn bẩy gây ra sự cố lớn cho các tổ chức
Nhìn lại lịch sử, Quỹ tín thác Bitcoin của Grayscale (GBTC) đã từng nổi bật trong giai đoạn 2020-2021, với mức chênh lệch giá có thời điểm lên tới 120%. Tuy nhiên, sau năm 2021, GBTC nhanh chóng chuyển sang chênh lệch âm, cuối cùng trở thành ngòi nổ cho sự sụp đổ của nhiều tổ chức.
Cơ chế thiết kế của GBTC là một giao dịch một chiều "chỉ vào không ra": nhà đầu tư cần khóa trong 6 tháng sau khi phát hành mới có thể bán trên thị trường thứ cấp, không thể đổi lại thành BTC. GBTC đã trở thành con đường hợp pháp cho các nhà đầu tư đủ điều kiện tiến vào thị trường mã hóa, thúc đẩy thị trường thứ cấp của nó duy trì mức giá cao trong thời gian dài.
Sự chênh lệch này đã tạo ra một "trò chơi chênh lệch đòn bẩy" quy mô lớn: Các tổ chức vay BTC với chi phí thấp để mua GBTC, sau 6 tháng bán trên thị trường chênh lệch để thu lợi. Một số tổ chức thậm chí đã sử dụng khoản vay không có tài sản đảm bảo trị giá 650 triệu USD để gia tăng GBTC và thế chấp nó để lấy tính thanh khoản, thực hiện nhiều vòng đòn bẩy.
Sau khi Canada ra mắt ETF Bitcoin vào tháng 3 năm 2021, nhu cầu đối với GBTC giảm mạnh, chuyển từ premium sang discount, cấu trúc flywheel nhanh chóng sụp đổ. Nhiều tổ chức tiếp tục thua lỗ trong môi trường discount, buộc phải bán tháo GBTC quy mô lớn, cuối cùng dẫn đến thanh lý hoặc phá sản.
Cuộc "bùng nổ" bắt đầu từ sự chênh lệch giá, thịnh vượng nhờ đòn bẩy, và bị hủy hoại bởi sự sụp đổ thanh khoản, đã trở thành chương mở đầu cho cuộc khủng hoảng hệ thống trong ngành mã hóa năm 2022.
Công ty niêm yết mã hóa kho tài sản quay có thể gây ra một vòng rủi ro hệ thống mới?
Ngày càng nhiều công ty đang hình thành "vòng quay kho Bitcoin" của riêng mình: giá cổ phiếu tăng → phát hành thêm vốn → mua BTC → nâng cao niềm tin thị trường → giá cổ phiếu tiếp tục tăng. Cơ chế này có thể được tăng tốc khi các tổ chức dần chấp nhận ETF mã hóa và việc nắm giữ mã hóa làm tài sản thế chấp cho khoản vay.
Một ngân hàng lớn dự định cho phép khách hàng sử dụng một phần tài sản gắn với mã hóa làm tài sản thế chấp cho khoản vay và xem xét các khoản nắm giữ mã hóa của khách hàng khi đánh giá tài sản của họ. Điều này có nghĩa là mã hóa sẽ được đối xử tương tự như cổ phiếu, ô tô hoặc tác phẩm nghệ thuật.
Tuy nhiên, những người có quan điểm tiêu cực cho rằng mô hình vòng quay kho bạc dường như tự thân hợp lý trong thị trường tăng giá, nhưng thực chất nó là việc gắn kết trực tiếp giữa các phương tiện tài chính truyền thống và giá tài sản mã hóa, một khi thị trường chuyển sang giảm, chuỗi liên kết có thể bị đứt.
Nếu giá tiền mã hóa lao dốc, tài sản tài chính của công ty sẽ nhanh chóng thu hẹp, ảnh hưởng đến định giá của nó. Niềm tin của nhà đầu tư sụp đổ, giá cổ phiếu giảm, khiến khả năng huy động vốn của công ty bị hạn chế. Nếu có nợ hoặc áp lực ký quỹ bổ sung, công ty sẽ buộc phải thanh lý BTC để ứng phó, tạo ra "bức tường bán", làm giảm giá thêm.
Nghiêm trọng hơn, khi cổ phiếu của các công ty này được chấp nhận làm tài sản thế chấp, sự biến động của chúng sẽ tiếp tục truyền vào hệ thống tài chính truyền thống hoặc DeFi, làm gia tăng chuỗi rủi ro. Đây chính là kịch bản mà Grayscale GBTC đã trải qua.
Một người bán khống nổi tiếng đã tuyên bố bán khống một công ty và mua vào BTC, cho rằng định giá của nó đã nghiêm trọng rời xa các yếu tố cơ bản. Một số cố vấn chỉ ra rằng xu hướng "token hóa cổ phần" có thể làm gia tăng rủi ro, đặc biệt là khi những cổ phiếu token hóa này được chấp nhận làm tài sản thế chấp, có thể gây ra phản ứng dây chuyền không thể kiểm soát.
Một giám đốc nghiên cứu của ngân hàng cảnh báo, hiện có 61 công ty niêm yết nắm giữ tổng cộng 673.800 BTC, chiếm 3,2% tổng nguồn cung. Nếu giá giảm xuống dưới 22% mức giá trung bình đã mua, có thể dẫn đến việc các doanh nghiệp buộc phải bán tháo. Nếu BTC giảm xuống dưới 90.000 USD, khoảng một nửa số doanh nghiệp nắm giữ có thể đối mặt với rủi ro thua lỗ.
Tuy nhiên, có quan điểm cho rằng cơ cấu vốn của một công ty không phải là mô hình đòn bẩy rủi ro cao theo nghĩa truyền thống, mà là một hệ thống "ETF+đòn bẩy vòng quay" có thể kiểm soát cao. Công ty huy động vốn bằng nhiều cách để mua BTC, xây dựng nên một logic biến động liên tục thu hút sự chú ý của thị trường. Quan trọng hơn, thời gian đáo hạn của những công cụ nợ này chủ yếu tập trung vào năm 2028 và sau đó, khiến cho áp lực trả nợ ngắn hạn gần như không tồn tại trong các đợt điều chỉnh theo chu kỳ.
Mô hình này tập trung vào việc điều chỉnh động cách thức tài trợ, hình thành cơ chế bánh đà tự tăng cường của thị trường vốn. Công ty định vị mình như một công cụ tài chính đại diện cho sự biến động giá của BTC, cho phép các nhà đầu tư tổ chức không thể trực tiếp nắm giữ mã hóa tài sản sở hữu một cách "không rào cản" bằng hình thức cổ phiếu truyền thống với tài sản BTC có thuộc tính quyền chọn và beta cao.
Hiện tại, chiến lược kho tài sản mã hóa của các công ty niêm yết ngày càng trở thành tâm điểm của thị trường, đồng thời cũng gây ra tranh cãi về rủi ro cấu trúc của nó. Mặc dù có công ty thông qua các phương thức tài chính linh hoạt và điều chỉnh theo chu kỳ để xây dựng mô hình tài chính tương đối vững chắc, nhưng liệu toàn ngành có thể duy trì sự ổn định trong bối cảnh biến động của thị trường vẫn còn chờ thời gian xác minh. Liệu đợt "cơn sốt kho tài sản mã hóa" này có tái diễn con đường rủi ro giống như GBTC hay không, vẫn là một câu hỏi chưa được giải quyết.